เราจำเป็นต้อง “อาบน้ำ” ทุกวันหรือไม่?

ด้วยสภาพอากาศร้อนๆ ในบ้านเรา ทำให้เราต้องอาบน้ำกันทุกวัน อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ในขณะที่ในต่างประเทศที่อากาศหนาวเย็น ผู้คนอาจไม่ได้อาบน้ำทุกวันจนเป็นเรื่องปกติ ที่น่าสนใจคือจากการรวบรวมสถิติในหลายประเทศพบว่า ประชากรในสหรัฐอเมริกากว่า 2 ใน 3 อาบน้ำทุกวัน รวมถึงชาวออสเตรเลียกว่า 80% ที่อาบน้ำทุกวันเช่นกัน แต่ชาวจีนกว่าครึ่งหนึ่งของประเทศเฉลี่ยแล้วอาบน้ำเพียง 2 ครั้งต่อสัปดาห์เท่านั้น

เราจำเป็นต้องอาบน้ำทุกวันหรือไม่?

เรามาดูสาเหตุที่ทำให้เราอยากอาบน้ำกันก่อน

• กลิ่นตัว กลิ่นเหงื่อ
  
  
• อากาศร้อน อยากรู้สึกสะอาดสดชื่น
  
  
• อยากรู้สึกสดชื่นหลังตื่นนอน
  
  
• เป็นหนึ่งในกิจกรรมตอนเช้าที่ต้องทำ
  
  
• อาบน้ำหลังทำกิจกรรมใดๆ ที่ทำให้เหงื่อออกมาก เช่น ออกกำลังกาย

แต่จริงๆ แล้ว ถ้าเราไม่มีเหงื่อ ไม่ได้เป็นคนกลิ่นตัวแรง ไม่ได้ออกกำลังกาย และไม่ได้อยากได้รับความรู้สึกสดชื่นอะไรแต่อย่างใด เช่น เราอาจจะไม่ได้ทำกิจกรรมที่ทำให้เหงื่อออก อยู่บ้านเปิดแอร์นอนทั้งวัน หรืออยู่ในภูมิอากาศที่หนาวเย็นตลอดเวลา เราไม่อาบน้ำทุกวันได้หรือไม่?

จริงๆ แล้วไม่มีผลงานวิจัยอะไรที่จะยืนยันได้ว่า การไม่ได้อาบน้ำทุกวันส่งผลเสียอะไรต่อร่างกายมากน้อยแค่ไหน แต่การอาบน้ำ “บ่อยเกินไป” อาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้ ดังนี้

• ผิวอาจแห้งเกินไปจนทำให้รู้สึกคัน ระคายเคือง
  
  
• ผิวที่แห้งแตกอาจเพิ่มความเสี่ยงให้เชื้อโรค แบคทีเรียเข้ามาทำร้ายผิว ทำให้ผิวติดเชื้อ เป็นโรคผิวหนัง หรือทำให้เกิดอาการแพ้ได้
  
  
• การใช้สบู่ หรือผลิตภัณฑ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย อาจทำลายเชื้อจุลินทรีย์ที่ดีต่อผิวหนังบางส่วนออกไปด้วย
  
  
• ผิวหนังของเรายังมีความจำเป็นที่จะต้องมีจุลินทรีย์ดี ที่ช่วยให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานโรคบางอย่างได้ การอาบน้ำบ่อยเกินไปจงอาจทำให้ร่างกายลดทอนการสร้างภูมิคุ้มกันโรคบางอย่างไปด้วยเช่นกัน

อาบน้ำบ่อยแค่ไหน ถึงจะเหมาะสม?

การอาบน้ำทุกวันถือว่าบ่อยเกินไปหรือไม่? คำตอบไม่เฉพาะตายตัว ขึ้นอยู่กับว่าผิวหนังของคุณมีความสกปรกมากน้อยแค่ไหน ซึ่งนั่นก็ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น หากอยู่ในประเทศไทย เหงื่อออกตั้งแต่ก้าวแรกที่ออกนอกบ้าน คุณก็ควรอาบน้ำทุกวัน แต่หากคุณไม่ได้ทำกิจกรรมที่เหงื่อออก และอยู่ประเทศที่มีอากาศหนาว คุณอาจไม่จำเป็นต้องอาบน้ำทุกวัน อาบเฉพาะช่วงที่รู้สึกว่าร่างกายต้องการความสดชื่น มีกลิ่นตัว หรือเหตุผลอื่นๆ

แต่โดยทั่วไปแล้ว การอาบน้ำทุกวัน วันละ 1-2 ครั้ง ยังไม่ถือว่าเป็นการอาบน้ำที่บ่อยเกินไป แต่หากอาบน้ำมากกว่า 3-4 ครั้งต่อวัน อาจถือได้ว่าเป็นการอาบน้ำที่บ่อยครั้งมากเกินไป แต่ถึงกระนั้นการอาบน้ำด้วยน้ำอุ่นจัด ก็สามารถทำลายผิวหนังให้แห้งกร้านได้เหมือนกัน แม้ว่าจะอาบน้ำเพียงครั้งเดียวต่อวันก็ตาม

ผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่า แม้ว่าจะไม่ได้มีการแนะนำอย่างเป็นทางการว่าควรอาบน้ำบ่อยแค่ไหน แต่เราสามารถหลีกเลี่ยงการทำลายผิวหนังระหว่างอาบน้ำได้ด้วยวิธีดังนี้

1. อาบน้ำด้วยน้ำอุณหภูมิห้อง น้ำไม่ร้อน หรืออุ่นจัดจนเกินไปเป็นเวลานาน
   
   
2. ใช้เวลาในการถูตัว 3-4 นาที โดยเน้นไปที่จุดที่ต้องการกำจัดกลิ่น หรือจุดที่มีความสกปรกที่สุด เช่น รักแร้ ซอกคอ แผ่นหลัง เท้า ข้อพับต่างๆ เป็นต้น
   
   
3. ไม่ใช้ที่ขัดตัวที่มีความหยาบกระด้างมากเกินไป
   
   
4. ไม่ใช่สบู่ หรือผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียบ่อยจนเกินไป