"ยานัตถุ์" คืออะไร ใช้รักษาอะไร ทำไมต้องเป็น "ยานัตถุ์หมอมี"

เชื่อแน่ว่าประโยคที่ว่า "ยานัตถุ์หมอมีแก้ฝีแก้หิด ยานัตถุ์หมอชิต แก้หิดแก้ฝี" คงเป็นประโยคที่คนวัย 40+ เคยได้ยิน และคุ้นหูกันอย่างแน่นอน แต่ทราบหรือไม่ว่า "ยานัตถุ์" นั้นคือยาอะไร ให้รักษาหรือบรรเทาอาการอะไร และทำไมต้องยานัตถุ์หมอมี วันนี้เราหาคำตอบมาให้แล้ว

ยานัตถุ์หมอมีคืออะไร

หมอมี คือหมอยา หรือเภสัชกร ชื่อดังที่สร้างตำรับยาแผนโบราณของไทยมากว่า 100 ปี โดยเดิมทีนั้น หมอมีคือ นายบุญมี เกษมสุวรรณ ข้าราชการตำแหน่งประจำห้องปรุงยา ณ กองโอสถศาลาประจำสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งมีความเชี่ยวชาญทั้งยาสมุนไพรไทย และยาฝรั่ง ซึ่งต่อมาได้ออกจากราชการแล้วเปิดร้านขายยาเป็นของตัวเองในปี 2451 โดยใช้ชื่อว่า "ห้างขายยาบุญมีดิสเปนซารี" หรือ "บริษัท หมอมี จำกัด" ในปัจจุบัน

บริษัท หมอมี จำกัด เป็นผู้ผลิต และจำหน่ายยาแผนโบราณเช่น ยานัตถุ ยาตรีนิสิงเห (ยาบำรุงสำหรับสตรี) ยาอุทัย และยาปัถวี (ยานวดคลายเส้น) ซึ่งในปัจจุบันยาเหล่านี้ก็ยังมีจำหน่ายอยู่

สำหรับยานัตถุหมอมีนั้น เป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งของหมอมีซึ่งมีมาตั้งแต่ปี 2434 ซึ่งถึงปัจจุบันก็มีอายุประมาณ 133 ปี ถือเป็นยาแผนโบราณที่เก่าแก่ที่สุดในไลน์เดียวกัน โดยสรรพคุณของยานัตถุ์หมอมีนั้นไม่ได้มีไว้สำหรับแก้ฝีแก้หิด แต่ยานัตถุ์หมอมีใช้บรรเทาอาการเป็นหวัด คัดจมูก และปวดศีรษะ โดยการสูดเข้าทางจมูก ส่วนผสมของยานัตถุ์มียาฉุนพิมเสนโกศลอโกศหัวบัวโกศเชียงและปูนแดง