เพราะอะไร "ซ่อนแอบ เล่นจ๊ะเอ๋" จึงเป็นเกมที่เด็กชอบ เล่นทีไรยิ้มตาวาว

ซ่อนแอบ เป็นเกมที่เล่นกันทั่วโลก ข้ามภาษา ข้ามวัฒนธรรม อะไรทำให้เกมง่ายๆ นี้มีความสากลขนาดนี้ อาจเป็นเพราะมันเป็นเครื่องมือเรียนรู้ชั้นยอด ทฤษฎีเบื้องต้นว่าทำไมเด็กสนุกกับซ่อนแอบ คือพวกเขาประหลาดใจเมื่อสิ่งของกลับมาหลังหายไป สำหรับสมองผู้ใหญ่เรา นี่อาจไม่ฟังดูตลก แต่สำหรับเด็ก ไม่มีอะไรแน่นอน พวกเขาเกิดมาท่ามกลางความสับสน และต้องค่อยๆ เรียนรู้ความหมายของสิ่งรอบตัว คุณรู้ว่าเมื่อได้ยินเสียงผม ผมมักจะอยู่ไม่ไกล หรือเมื่อลูกบอลกลิ้งหายหลังโซฟา มันยังคงอยู่ แต่ลองนึกย้อนกลับไปสักนิดว่า คุณเกิดความมั่นใจเหล่านี้มาได้อย่างไร

ฌอง เปียเจต์ นักจิตวิทยาพัฒนาการชาวสวิส เรียกหลักการนี้ว่า "สภาพคงอยู่" และเสนอว่า เด็กใช้เวลา 2 ปีแรกในการเรียนรู้ และแน่นอนว่า 2 ปีนั้น เป็นช่วงเวลาทองของซ่อนแอบ มองแบบนี้ เกมนี้ไม่ใช่แค่เรื่องตลก แต่ช่วยให้เด็กทดสอบและยืนยันหลักการพื้นฐานของการดำรงอยู่: สิ่งของยังคงอยู่ แม้มองไม่เห็น

บางทีวิวัฒนาการอาจกำหนดให้เด็กสนุกกับซ่อนแอบ เพราะมันมีประโยชน์ต่อพัฒนาการ แต่ผมว่าไม่ใช่แค่การเรียนรู้เท่านั้น มีอะไรบางอย่างที่ลึกซึ้งกว่านั้น

องค์ประกอบแห่งความประหลาดใจ

ซ่อนแอบอาศัยโครงสร้างพื้นฐานของเรื่องตลกที่ดี ความประหลาดใจ ผสมผสานกับความคาดหวัง นักวิจัย Gerrod Parrott และ Henry Gleitman แสดงให้เห็นผ่านการทดลองกับเด็ก 6-8 เดือน ปกติเกมดำเนินไปตามปกติ แต่บางครั้ง ผู้ใหญ่หายไปแล้วกลับมาเป็นคนอื่น หรือหายไปแล้วโผล่ที่อื่น ผู้สังเกตการณ์อิสระดูวิดีโอเด็กๆ แล้วประเมินระดับความยิ้มหัวเราะ

ในรอบ "ซ่อนแอบแปลกๆ" พวกเด็กๆ ยิ้มและหัวเราะน้อยลง แม้ผลลัพธ์จะน่าประหลาดใจกว่า ยิ่งไปกว่านั้น ความแตกต่างระหว่างความสนุกของซ่อนแอบปกติกับแปลกๆ เพิ่มขึ้นตามวัย (เด็ก 8 เดือน สนุกกับรอบแปลกๆ น้อยที่สุด) นักวิจัยตีความว่า เกมนี้ขึ้นอยู่กับการคาดเดาผลลัพธ์ ยิ่งเด็กโต การคาดเดายิ่งแม่นยำ เมื่อสิ่งที่เกิดขึ้นต่างไป มันก็ยิ่งไม่ตลก

ความลับสุดท้ายของความนิยมตลอดกาลของซ่อนแอบ คือ มันไม่ใช่เกมเดียว เด็กโตขึ้น คนดูแลก็ปรับเกมให้เข้ากับพัฒนาการ ให้ทั้งผู้ใหญ่และเด็กสนุกกับเกมรูปแบบใกล้เคียง แต่เล่นต่างกัน ซ่อนแอบเวอร์ชั่นแรกสุด เรียกว่า looming ง่ายๆ คือ คนดูแลบอกว่าจะมา แล้วค่อยๆ โผล่หน้าเข้าใกล้ทารก เด็กโตขึ้น สนุก