ผ่าระเบียบกกต.คัดเลือกสว.ชุดใหม่200คนสู่เก้าอี้สภาสูง

กรณี'อิทธิพร บุญประคอง' ประธานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.)ได้ลงนาม ระเบียบ กกต.ว่าด้วยการเลือกสว.พ.ศ.2567 เมื่อ5 ก.พ.2567 และประกาศลงราชกิจจานุเบกษาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว โดยในเนื้อหาของระเบียบ มีทั้งสิ้น 9 หมวด 172 ข้อ

สำหรับการได้มาของสว.ตามระเบียบใหม่ ประกอบด้วยสมาชิกจำนวน200คน มาจากการเลือกกันเองของบุคคลซึ่งมีความรู้ความเชี่ยวชาญ ประสบการณ์อาชีพ ลักษณะ หรือประโยชน์ร่วมกันหรือทำงาน หรือเคยทำงานด้านต่างๆ ที่หลากหลายของสังคมมีวาระ5ปี แตกต่างจากการเลือกตั้งสส.ที่มาจากประชาชนเลือกมาโดยตรงมีวาระ4ปี ประกอบด้วยสมาชิก500คน มาจากการเลือกตั้งแบบแบ่งเขต 400คน มาจากบัญชีรายชื่อ 100คน

ขณะที่วาระสว.ชุดปัจจุบันใกล้สิ้นสุดไม่เกิน 11 พ.ค.2567 ตามบทเฉพาะกาลของรัฐธรรมนูญ2560 มาตรา 269 (4) กำหนดให้มีวาระดำรงตำแหน่ง5ปี นับตั้งแต่วันที่มีพระบรมราชโองการแต่งตั้ง คือ 11พ.ค.2562 แต่มาตรา 269 (6) ระบุคือเมื่ออายุของสว.ชุดปัจุบันสิ้นสุดลงให้อยู่ในตําแหน่งเพื่อปฏิบัติหน้าที่ต่อไปจนกว่าจะมีสว.ชุดใหม่ ดังนั้น 250 สว. จะพ้นจากตำแหน่งอย่างเป็นทางการเมื่อใดก็ขึ้นอยู่กับระยะเวลาการคัดเลือก สว.ชุดใหม่

ดังนั้นเมื่ออายุของสว.ชุดปัจจุบันสิ้นสุดลง หลัง 11 พ.ค.67 เป็นต้นไป ภายใน5วัน กกต.จะดำเนินการ 

1.กำหนดวันเริ่มดำเนินการ 

เพื่อเลือกไม่ช้ากว่า30วัน นับแต่วันที่พระราชกฤฎีกามีผลใช้บังคับ

2.กำหนดวันรับสมัคร 

เริ่มรับสมัครไม่เกิน15วัน นับแต่วันพระกฤฎีกาให้เลือกสว.ใช้บังคับโดยจะสมัครไม่น้อยกว่า5วัน แต่ไม่เกิน 7วัน

3.วันเลือกระดับอำเภอ 

ต้องไม่เกิน 20 วัน นับแต่วันสิ้นสุดระยะเวลาสมัคร 

4.วันเลือกระดับจังหวัด 

ต้องไม่เกิน7วันนับแต่วันเลือกในระดับอำเภอ 

5.วันเลือกระดับประเทศ ต้องไม่เกิน 10วันนับแต่วันเลือกในระดับจังหวัด

จากนั้น กกต.จะประกาศผลการเลือกสว.ซึ่งต้องรอไว้ไม่น้อยกว่า 5วัน นับแต่วันที่กกต.ได้รับผลการนับคะแนนการเลือกระดับประเทศ แต่หากกกต.มีเหตุสงสัยว่าการเลือกไม่ได้เป็นไปโดยสุจริต ก็มีอำนาจสั่งระงับ ยับยั้ง แก้ไข เปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกการเลือกและสั่งให้ดำเนินการเลือกใหม่ หรือนับคะแนนใหม่ 

การใช้อำนาจดังกล่าวให้กกต.แต่ละคนซึ่งพบเห็นการกระทำความผิดในเขตอำเภอหรือจังหวัดใด ให้มีอำนาจกระทำได้สำหรับการเลือกในเขตอำเภอหรือจังหวัดนั้นตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่กกต.กำหนด

นอกจากนี้ ในกรณีมีหลักฐานอันควรเชื่อได้ว่าผู้สมัครผู้ใดกระทำการใดหรือเป็นเหตุให้การเลือกไม่ได้เป็นไปโดยสุจริตหรือเที่ยงธรรม กกต.สามารถระงับสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของผู้นั้นไว้เป็นการชั่วคราวระยะเวลาไม่เกิน1ปีและยื่นคำร้องต่อศาลฎีกาเพื่อสั่งให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของผู้นั้น

ทั้งนี้ หน้าที่และอำนาจสว.ชุดใหม่ หลังพ้นบทเฉพาะกาลของรัฐธรรมนูญ2560 ประกอบด้วย 

1.พิจารณาและกลั่นกรองกฎหมาย พิจารณาและกลั่นกรองพระราชบัญญัติ อนุมัติพระราชกำหนด แก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ 

2.ควบคุมการบริหารราชการแผ่นดิน ตั้งกระทู้ถาม เปิดอภิปรายทั่วไปในวุฒิสภาหรือที่ประชุมรัฐสภา การตั้งกรรมาธิการ 

3.ให้คำแนะนำหรือให้ความเห็นชอบบุคคลดำรงตำแหน่งในองค์กรตามรัฐธรรมนูญ เช่นตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ คณะกรรมการการเลือกตั้ง ผู้ตรวจการแผ่นดิน เป็นต้น