รู้จัก "ดนตรีบำบัดทางจิตวิทยา" เครื่องมือช่วยเหลือผู้ป่วยด้านจิตใจ

ดนตรีเป็นเครื่องมือหลักในการช่วยเหลือผู้ป่วยที่มีปัญหาทางด้านจิตใจ โดยอาศัยหลักการทางจิตวิทยาและความเข้าใจในพฤติกรรมมนุษย์ แตกต่างจากการฟังเพลงเพื่อความบันเทิง ดนตรีบำบัดทางจิตวิทยาเป็นกระบวนการที่ผู้เชี่ยวชาญจะใช้ดนตรีในการ

• สร้างความสัมพันธ์ระหว่างผู้บำบัดและผู้ป่วย : ดนตรีสามารถเป็นสื่อกลางในการสร้างความเชื่อมโยงและความไว้วางใจระหว่างผู้บำบัดและผู้ป่วย ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายใจและเปิดเผยมากขึ้น โดยเฉพาะกับผู้ป่วยที่อาจมีปัญหาในการสื่อสารด้วยคำพูด
• การแสดงออกทางอารมณ์ : ดนตรีช่วยให้ผู้ป่วยสามารถแสดงออกถึงอารมณ์และความรู้สึกที่ซ่อนเร้น ซึ่งอาจยากที่จะถ่ายทอดออกมาเป็นคำพูด  การเล่นดนตรี  การร้องเพลง  หรือการฟังดนตรีสามารถเป็นช่องทางในการปลดปล่อยอารมณ์ที่ถูกกดทับ  เช่น ความโกรธ  ความเศร้า  ความกลัว  ความวิตกกังวล  หรือความรู้สึกผิด  โดยไม่ต้องเผชิญหน้ากับความรู้สึกเหล่านั้นโดยตรง
• การสำรวจและเข้าใจตนเอง : ผ่านการสร้างสรรค์ดนตรี การตีความเพลง  หรือการตอบสนองต่อดนตรี  ผู้ป่วยสามารถสำรวจและเข้าใจความคิด  ความรู้สึก  และพฤติกรรมของตนเองได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น  ช่วยให้พวกเขาตระหนักถึงรูปแบบความคิด  อารมณ์  และพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม  และเรียนรู้วิธีการจัดการกับปัญหาเหล่านั้น
• การพัฒนาความสามารถด้านต่างๆ : ดนตรีบำบัดสามารถช่วยพัฒนาความสามารถด้านต่างๆ เช่น  การควบคุมอารมณ์  การแก้ปัญหา  การสื่อสาร  และทักษะทางสังคม  โดยการเล่นดนตรี  การทำงานร่วมกันในกลุ่ม  หรือการฟังดนตรีที่เหมาะสม

• การปรับปรุงความสัมพันธ์ : ดนตรีบำบัดสามารถใช้ในการปรับปรุงความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล เช่น  ความสัมพันธ์ระหว่างคู่รัก  พ่อแม่ลูก  หรือเพื่อนฝูง  โดยการเล่นดนตรีร่วมกัน  การพูดคุยเกี่ยวกับดนตรี  หรือการใช้ดนตรีเป็นสื่อกลางในการสื่อสาร
• การฟื้นฟูสมรรถภาพ : ดนตรีบำบัดสามารถใช้ในการฟื้นฟูสมรรถภาพทางกายและจิตใจหลังจากประสบอุบัติเหตุหรือเจ็บป่วย เช่น  ช่วยในการฟื้นฟูการเคลื่อนไหว  การพูด  และการรับรู้

ตัวอย่างการประยุกต์ใช้ดนตรีบำบัดทางจิตวิทยา :

• ภาวะซึมเศร้า : ดนตรีสามารถช่วยกระตุ้นอารมณ์ เพิ่มพลังงาน  และสร้างความหวัง  โดยการเลือกใช้ดนตรีที่มีเนื้อร้องให้ความหวัง  หรือดนตรีที่สะท้อนถึงความรู้สึกของผู้ป่วย
• ความวิตกกังวล : ดนตรีที่ผ่อนคลายสามารถช่วยลดความวิตกกังวล ทำให้จิตใจสงบ  และควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น
• ความผิดปกติทางอารมณ์ : ดนตรีสามารถช่วยให้ผู้ป่วยแสดงออกถึงอารมณ์ที่ซ่อนเร้น และเรียนรู้วิธีการจัดการกับอารมณ์เหล่านั้นได้อย่างเหมาะสม
• บาดแผลทางจิตใจ : ดนตรีสามารถช่วยในการประคับประคองอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับบาดแผลทางจิตใจ และช่วยให้ผู้ป่วยก้าวผ่านความเจ็บปวดได้

ข้อควรระวัง:  ดนตรีบำบัดทางจิตวิทยาควรอยู่ภายใต้การดูแลของผู้เชี่ยวชาญ ไม่ควรใช้ดนตรีบำบัดด้วยตนเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่มีปัญหาทางจิตใจรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์หรือจิตแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม

คุณสดุดี อภิสุทธิพร นักดนตรีบำบัด โรงพยาบาล BMHH – Bangkok Health Hospital